بیستون

بیستون سرپل بیستون
بیستون شرقی‌″?? ′?? °?? شمالی‌″?? ′?? °??? / ?°???????شرقی °???????شمالی
اطلاعات کلی
کشور	ایران
استان	کرمانشاه
شهرستان	هرسین
بخش	بیستون
نام(های) قدیمی	بغستون
مردم
جمعیت	????
زبان‌ گفتاری	لکی و گویش کلهری
مذهب	شیعه
جغرافیای طبیعی
ارتفاع از سطح دریا	???? متر

بیسْتون یکی از شهرهای استان کرمانشاه در غرب ایران است. این شهر در ?? کیلومتری شمال شرقی شهر کرمانشاه واقع است. شهر بیستون با جمعیت ????? (برآورد ????خ) در شهرستان هرسین در خاور این استان واقع شده. شهر بیستون در پای کوهی معروف به همین نام و در مسیر شهر کرمانشاه به همدان واقع شده‌است. دارای دو دهستان به نامهای چهر و مرکزی می‌باشد. این منطقه از دیرباز مورد توجه بوده و تقریباً از تمامی دوران تاریخی در آن یادگاری یافت می‌شود. این شهر در بخش بیستون شهرستان هرسین در پای کوهی معروف به همین نام و در مسیر شهر کرمانشاه به همدان واقع شده‌است. محل بیستون در میان شهرهای صحنه و کرمانشاه است و رودخانه گاماسیاب نیز در جنوب آن می‌گذرد. گویش مردم بیستون آمیخته‌ای از لکی و گویش کلهری و کردی کرمانشاهی است. از نظر مذهب همگی اهل تشیع هستند.

وجه تسمیه

این محل در گذشته بغستون نام داشته به معنی جایگاه بغ، و آن به سبب اعتقاد روحانیون زرتشتی به این قسمت بوده که آن را نماد بغ(خدا) می‌دانسته‌اند، بعدها در اثر کثرت استعمال و مرور ایام به بیستون تغییر لفظ داده‌است.

تاریخچه

روستای قدیم بیستون تقریباً حدود ??? خانه مسکونی بوده که در این ??? خانه حدود ??? خانوار زندگی می‌کردند. بیستون دارای یک خیابان یا بازار اصلی بود که این بازار از کاروانسرا شروع می‌شد و تا سراب یا برکه بیستون پایان می‌یافت. دارای حدوداً ?? مغازه بود که این ?? مغازه شامل قصابی خشکبار و میوه فروشی و نانوایی بود.

در سال ???? خورشیدی دولت شروع به ساخت شهرکی در کنار بیستون کرد و برای تخلیه روستا به آنجا در سال ???? حکم تخلیه به اهالی اعلام شد در همین حال شهرکی نیز برای کارکنان هلال احمر در چال یاورآباد ساختند.

پس از انقلاب ?? مردم آغاز به ساخت‌وساز کردند. بر سر دو راهی صحنه و میان‌راهان و در محلی به نام پل آجری نیز مغازه‌داری گسترش یافت و به مرور زمان تبدیل به شهر بیستون شد که نام محلی آن سرپل بیستون است. امروزه بیشتر جمعیت این شهر را مهاجران روستاهای پیرامونی تشکیل می‌دهند. شهرک بیستون و شهرک الزهرا از شهرک‌های این شهر هستند.

آثار تاریخی

آقار اصلی محوطه تاریخی بیستون از این قرار است: تندیس هرکول، بنای بیستون، سراب بیستون، پل خسرو، غار شکارچیان بیستون، یایشگاه مادی بیستون، پل بیستون (این پل به نام‌های پل کهنه، پل شاه عباسی، پل صفوی، پل نادرآباد و دینورآب معروف است)، غار تاریک بیستون و رشته کوه پراو، کاروانسرای بیستون، پل میان‌راهان و پل نوژی‌وران.

کتیبه بیستون، هشتمین اثر ایرانی پس از تخت جمشید، تخت سلیمان، چغازنبیل، نقش جهان، پاسارگاد و بم است که در سی‌امین نشست کمیته میراث جهانی در لیتوانی به ثبت رسید.