کاربرد تاکتیکی جنگ افزارهای شیمیایی

جنگ افزارهای شیمیایی را در منطقه ی تماس نیروهای متخاصم علیه مواضع پدافندی مستحکم،
از جمله آماجهای نظامی مانند فرودگ اه ها، پادگان ها، انبارهای ذخایر و مراکز راه آهن که کاملا در
پشت صحنه ی نبرد قرار دارند و یا برعلیه آماج هایی که هیچ گونه ارتباط فوری مستقیم با عملیات
نظامی ندارند (مانند مراکز جمعیت، اراضی زراعی و مخازن آب) به کار می برند.
سایر موارد استفاه ی تاکتیکی از این جنگ افزارها عبارتند از:
1) غلبه بر سربازانی که در سنگرها و یا پناهگاه های نظامی موضع گرفته اند؛
2) غلبه بر مواضع و استحکاماتی که در مقابل جنگ افزارهای معمولی مقاوم هستند؛ اصولا برای وادار ساختن سربازان به خروج از
سنگرها انجام می گیرد.
از جمله تاکتیک های مورد نظر، بهره برداری از عوامل شیمیایی پایدار نظیر گاز خردل برای اثرات طولانی آن در مناطق مورد آفند
دشمن می باشد تا نیروهای دشمن نتوانند به مواضع پدافندی آنها نزدیک شوند . برعکس، در مواقعی که یگان آفند کننده در نظر
داشته باشد آفندی را علیه نیروه ای پدافندی دشمن به اجرا درآورد، به کاربرد مرتب و سیستماتیک عوامل شیمیایی فرّار و ناپایدار
علیه آماجهای حساس اقدام می کند تا قبل از آغاز آفند نیروهای خودی، عوامل شیمیایی پاک شده باشند.
دیگر جنبه های استفاده ی نظامی از جنگ افزارهای شیمیایی عبارتند از:
1) انهدام پوشش گیاهی منطقه ی نبرد به وسیله ی مواد نابود کننده ی گیاهان و درختها به منظور بهبود قدرت دید و تیر.
2) جلوگیری از تک های غافلگیرانه
3) ایجاد موانع با آلوده کردن اراضی در جلو و عقب جبهه
4) هدایت تحرک افراد دشمن در مسیر دلخواه
5) کند کردن سرعت حرکت یا مجبور ساختن آنها به استفاده از لباس و تجهیزات حفاظتی
به کارگیری جنگ افزارهای شیمیایی با اثرات عمیق چه در مناطق جلویی منطقه ی رزم و یا در سرزمین های عقب جبهه، بنا به
شرایط سرزمینی و آب و هوای آن مناطق متفاوت است . به عنوان مثال، اثرات آن در شرایط آب و هوایی اروپا، به علت رطوبت هوا و
جنگلی بودن مناطق نسبت به مناطق خاورمیانه بیشتر و پایدارتر است . برای پیش بینی و محاسبه ی مناطق آسیب دیده، با ذکر
نمونه، می توان آن را اندازه گرفت؛ زیرا اولین تک با مواد شیمیایی در حد متعادل به وسیله ی تک هوایی می تواند بر روی زمین
اثراتی برجای گذارد . یک هواپیما با بمب های متعدد مه حاوی سارین باشد، می تواند فقط با یک دفعه بمباران وسعتی بین 20 تا 60
هکتار را سمی کند . در هنگامی که شرایط جوی مساعد باشد، یعنی در جهت باد، نم نم باران و ابر، منطقه ای به وسعت 40 تا 60
کیلومتررا به طور خطرناکی مسموم می کند . به طور کلی میزان وسعت مسمومیت یک هواپیما 4 تا 10 کیلومتر مربع است. با پخش
و نفوذ ابر مجهز شده با مواد جنگی با درجه ی حرارت یکسان و سرعت بادی کمتر از 2 تا 5 متر بر ثانیه در نزدیکی زمین، حتی تا
حدود 100 کیلومتر مربع در معرض خطر اثرات مواد جنگی قرار می گیرد.
به عنوان مثال، توپخانه ی کاتیوشا که در جبهه های نزدیک می تواند جنگ افزارهای شیمیایی را به طور انبوه و مکرر پرتهب کند،
از وسایل اصلی جنگی ویژه ی به کار گیری جنگ افزار های شیمیایی تلقی می شود . به طوری که محاسبه شده است، بر ا ثر آتش
سطحی در حدود 10 تا 25 هکتار مسموم می گردد. چنانچه این وسیله با مواد جنگی M- پرتاب کننده های مکرر کاتیوشا از نوع 91
به کار گرفته شود، وسعتی که به طور مستقیم آلوده می شود به 50 تا 100 هکتار افزایش می یابد. V جدید
بر اساس مدارک موجود، امروزه حدس می زنند که فقط انگلستان در جنگ جهانی دوم توانست ملت خود را صد در صد با ماسک
فقط امکان تجهیز 30 تا 50 درصد از « برنامه های ماسک ضد گاز برای ملت » محافظ مجهز کند . در آلمان نازی با وجود اجرای تمام
مردم عادی به ماسک محافظ در مناطق درگیری فراهم شد.
حداقل 2 تا 10 برابر نسبت به مواد شیمیایی در گذشته بر روی زمین ،VX از سوی دیگ ر، چون مواد شیمیایی جنگی جدید مانند
اثر می گذارند، بنابراین، با توجه به ویژگی هایی که مواد سمی دارند، 10 تا 100 برابر موثرترند. لذا امروزه حتی بهترین ماسک های

محافظ زمان جنگ جهانی دوم فاقد ک ارایی لازم هستند؛ زیرا موضوع عایق بودن لباس های محافظ از لحاظ تکنیکی و اقتصادی هنوز
حل نشده است.
از نظر نظامی با توجه به تجارب جنگ جهانی اول و کاربرد گسترده و وسیع آن در جنگ عراق علیه ایران، از این جنگ افزارها می
توان در عملیات آفندی و پدافندی به شرح زیر استفاده کرد:
**************************************************************************************************

الف) عملیاتت آفندی
1. تضعیف و یا خنثی کردن مواضع پدافندی دشمن پیش از آغاز آفند همگانی.
2. خنثی سازی مواضع توپخانه دشمن.
3. استفاده از عوامل پایدار نظیر گاز خردل برای باز کردن ناحیه ای که در دست دشمن است و قصد آفند به آنجا وجود ندارد.
4. حفاظت از دو جناح منطقه یا محور پیشروی با کاربرد عوامل پایدار.
5. استفاده از عوامل پایدار برای غیرقابل استفاده نمودن ذخایر پشت جبهه ی دشمن به منظور محدود کردن آنها به جلو .
6. استفاده از عوامل پایدار برای سد کردن راه های عقب نشینی دشمن.
ب) عملیات پدافندی
1. برهم زدن سازمان رزمی دشمن و جلوگیری از تمرکز قوای دشمن که آماده ی آفند است.
2. آلوده ساختن محورهای پیشروی دشمن.
3. آلوده ساختن مناطق تخلیه شده.
نتیجه
هم اکنون جنگ افزارهای شیمیایی در پاره ای از کشورهای جهان سوم، به ویژه پس از استفاده ی عراق از آن و عدم واکنش موثر
بین المللی به جنایاتی که آن کشور مرتکب شد، به عنوان جنگ افزار استراتژیک مورد توجه قرار گرفته است و پاره ای از گشورهای
جهان نیز در دستیابی به آن با یکدیگر رقابت دارند.
مسئله به کارگیری جنگ افزارهای شیمیایی با ابعادی خطرناک مورد توجه قرار گرفته است؛ چرا که دستیابی بسیاری از کشورها
از جمله کشورهای منطقه به موشک های بالستیکی، خطر وقوع و گسترش جنگ های شیمیایی را بیش از پیش ممکن ساخته
است.
موشک های بالستیکی میان برد (با برد بیش از 3000 کیلومتر ) که قادر به حملکلاهک های شیمیایی هستند، قادرند هرگونه
آماجی را در کشورهای خاورمیانه با پیشرفته ترین جنگ افزارهای شیمیایی (دوترکیبی) مورد تهاجم قرار دهند.
در خاتمه باید یادآور شویم که تمام این اطلاعات و اظهارات که از گزارش های رسمی کارشناسان سرچشمه گرفته است، نشان
می دهند، که عواقب یک جنگ نظامی با جنگ افزارهای شیمیایی پیشرفته ی کنونی، علاوه بر اثرات ناگوار آن بر روی نظامیان، برای
مردم عادی نیز بی اندازه خطرناک است.