تانک رزمی چلنجر 2

جدید ترین تانک زراد خانه ارتش انگلستان بحساب می آید که جایگزین سری تانک های چلنجر 1 این کشور شده
است.زره چابهام نسل جدید این تانک شهرت فراوانی دارد و در
نتیجه مقاومت زیاد این زره، این تانک لقب مقاوم ترین تانک ناتو
را یدک می کشد. تانک چلنجر 2 علاوه بر ارتش انگلستان در
ارتش عمان نیز عملیاتی است.
طراحی و ساخت تانک چلنجر نخستین بار توسط کارخانجات
انجام شد . (ROF) اسلحه سازی سلطنتی انگلستان
طراحی تانک چلنجر نتیجه سفارشی از سوی ایران برای
ساخت نمونه ی بهسازی شده ای از تانک چیفتن با نام پروژه
ی شیر ایران بود. پس از درخواست ایران مبنی بر ساخت تانکی
پیشرفته مشابه تانک چیفتن که در ارتش آن کشور در حال
خدمت بود، کارخانجات اسلحه سازی سلطنتی انگلستان کار
ساخت تانک ر ا بصورت دو پروژه مجزا با مشخصه های
3(شیر 2) آغاز کرد.اما در پی سقوط / شیر 1) و 4030 FV4030/2(
رژیم شاهنشاهی ایران عملاٌ سفارش ساخت این تانک از سوی ایران منتفی گردید . ظاهراٌ روند ساخت تانک جدید
متوقف شده و پایان یافته بود ولی بعد ها وقایعی به وقوع پیوست که روند ساخت تانک را مجدداٌ احیا نمود .پس توقف
بعلت مشکلات مالی، ارتش انگلستان که به نتایج این پروژه بسیار امیدوار بود تصمیم MBT- پروژه ی مشترک تانک 70
گرفت تا پروژه تانک شیر ایران را از کارخانجات اسلحه سازی سلطنتی خریداری کند و آن را به عنوان گزینه ی اصلی
خود برای ساخت یک تانک رزمی جدید ادامه دهد. با خرید این پروژه از سوی ارتش انگلستان این پروژه به پروژه چلنجر
تغییر نام داد .
تانک چلنجر 1 دارای یک طراحی انقلابی بود که در آن از جدیدترین فناوری های نظامی عصر خود استفاده شده بود .
یکی از معروفترین این فناوری ها زره چابهام بود که حفاظت به مراتب بیشتر از دیگر تانک ها به تانک چلنجر می بخشید.
که ساختار آن بسیار پیچیده و محرمانه بود آنقدر پر قدرت بود که بعد از آن بعنوان (RHA) این زره هموژن نورد خورده
استانداردی برای سنجش مقاومت زره دیگر تانک ها استفاده گردید. لازم به ذکر است که این زره در پروژه های دیگری
همچون تانک آبرامز ایالات متحده نیز به کار گرفته شد که این امر توانایی بالای آن را ثابت می کند. اما زره خوب بتنهایی
عامل برتری یک تانک رزمی به حساب نمی آید. این ادعا در مورد تانک چلنجر دقیقاٌ به اثبات رسید . در سال 1987
میلادی و طی رقابت زرهی اترش کانادا برای خریداری یک تانک زرمی جدید، تانک چلنجر در مقایسه با دیگر رقبای
غربی اش آنچنان عملکرد وحشتناکی از خود بجا گذاشت که ارتش انگلستان نیاز خود را به یک تانک رزمی جدید را
مطرح کرد. طی مراحل سنجش تانکهای رزمی شرکت کننده در مناقصه، تانک چلنجر 1 در بین دیگر تانک های شرکت
کننده بیشترین اصابت مستقیم در اثر گلوله ی دشمن را ثبت کرد که این امر مصیبت بار بود.این نقص به همراه سیستم
های کنترل آتش و هدف یابهای ضعیف تانک باعث شد تا این تانک در بین دیگر رقبایش کند ترین سرعت آتش را داشته
باشد.بدین ترتیب تانک چلنجر 1 در انتهای جدول رده بندی تانک های رزمی شرکت کننده قرار گرفت . بعلت این حضور
ضعیف، پیشنهاد ها به سوی بکار گیری ویژگی های منحصر به فرد تانکهای آبرامز ایالات متحده،لکلرک فرانسه و لئوپارد 2
آلمان منعطف شد. سر انجام بخش طراحی سیستم های دفاعی شرکت ویکرز طراحی جدیدی از تانک را با نام چلنجر
برگزید.اگرچه نام تانک جدید مشابه تانک قبلی بود ولی این تانک تنها چهار درصد با تانک قبلی وجه تشابه داشت و
150 مورد عملیات بهسازی بر روی آن انجام گرفته بود .
علیرغم همه ی این مشکلات تانک چلنجر 1 در نبردهایی همچون جنگ خلیج فارس و نبردهای بالکان بکار گرفته
شد و عملکرد قابل قبولی در مقابل نمونه تانک های بلوک شرق از خود بر جای گذاشت. طی جنگ خلیج فارس 180
دستگاه تانک چلنجر 1 به عربستان سعودی منتقل شد و در خطوط مقدم نبرد بکار گرفته شد .مقامات ارتش انگلستان
ادعا کرده اند که واحدهای زرهی ارتش انگلستان توانسته اند تا 300 دستگاه خودروهای زرهی عراقی را بدون آسیب
دیدگی حتی یک تانک چلنجر 1 نابود نمایند.همچنین تانک چلنجر 1 طی جنگ خلیج فارس از خود رکوردی بر جای گذاشت
که در تاریخ نظامی تانکهای رزمی بی نظیر بوده است. این تانک موفق شد تا از فاصله چهار هزار متری یک دستگاه
تانک عراقی را هدف قرار داده و منهدم نماید. لازم به ذکر است که تانک چلنجر 1 در راستای ماموریت صلح بانی در
بوسنی نیز بکار گرفته شده است . از سال 1998 روند جایگزینی تانک چلنجر 1 با مدل بهسازی شده ی آن یعنی
چلنجر 2 آغاز گردید و تا سال 2002 میلادی به اتمام رسید .

روند طراحی تانک چلنجر 2 در آگوست 1989 میلادی به اتمام رسید و در فوریه سال 1990 ، اولین نمونه آزمایشی آن
تکمیل گردید. در این نمونه ی آزمایشی ، از جدید ترین فناوری آنزمان استفاده شده بود .در اوایل آگوست سال 1990
هفت دستگاه نمونه آزمایشی و پس از آن دو دستگاه دیگر آماده گرید.از نه دستگاه نمونه آزمایشی، هفت دستگاه آن
در لیدز و دو دستگاه دیگر در نیوکاسل ساخته شدند . همچنین یک برجک اضافی در لیدز ساخته شد تا از آن برای
آزمایشات شلیک و اثر برخورد گلوله ی دشمن بر روی زره استفاده شود. این نمونه های آزمایشی از جهاتی با یکدیگر
تفاوت داشتند ولی در همه ی آنها 156 مورد بهینه سازی انجام شده بود.عملیات بهسازی طوری طرح ریزی شده بود تا
امکان انجام برخی از این بهسازی ها بر روی تانکهای چلنجر 1 در محلهای نگهداری آنها امکانپذیر باشد .
شرکت سیستمهای دفاعی ویکرز که در آنزمان مسئولیت پروژه را بر عهده داشت در سپتامبر سال 1990 تانک
چلنجر 2 را در معرض نمایش گذاشت. (لازم به ذکر است که بعد ها سرکت بی ای ایی سیستمز با خریداری شرکت
ویکرز مسئولیت پروژه راعهده دار شد .(پس از بررسی های انجام شده از سوی ارتش سلطنتی انگلستان این تانک
برای خدمت در ارتش مناسب تشخیص داده شد. در ژوئن سال 1991 میلادی دولت انگلستان درخواست خرید 127
دستگاه تانک چلنجر 2و 13 دستگاه تانک آموزشی به ارزش 520 میلیون پوند را ارائه کرد .در سال 1993 تولید تانک در
کارخانجات ویکرز در لیدز آغاز شد و اولین مرحله ی سفارش در جولای سال 1994 آماده تحویل گردید . در 16 می سال
1994 ارتش انگستان آزمایشات تکمیلی تانک چلنجر 2 را آغاز کرد . پس از اتمام آزمایشات متفاوت مقامات ارتش از
عملکرد تانک ابراز رضایت کردند.در جولای سال 1994 وزارت دفاع انگلستان سفارش دیگری را برای خرید تانک ارائه کرد.
این سفارش که ارزش آن بالغ بر یک میلیارد و دویست میلیون پوند بود شامل 259 دستگاه تانک چلنجر 2،نه دستگاه
آموزشی بعلاوه ی پشتیبانی آموزشی و لجستیکی میشد.فرآیند تولید از همان سال آغاز شد.
تولید تانک در کارخانجات لیدز تا سال 1999 به اتمام رسید ولی کار تولید در نیوکاسل همچنان ادامه پیدا کرد تا آنکه
در سال 2002 آخرین سری از تانکهای تولید شده نیز به ارتش انگلستان تحویل داده شد.در سال 1993 سلطان نشین
عمان هجده دستگاه تانک چلنجر 2 را سفارش داد و در سال 1997 سفارش خدید بیست دستگاه تانک دیگر را ارائه کرد.
ارزش این معاله 240 میلیون پوند برآورد شده است .
در سال 1999 وزارت دفاع انگلستان تایید کرد که تانک چلنجر 2 توانسته است طی سخت ترین آزمایشات مطابق
شرایط میدان نترد بهتر از هرتانک دیگری در سراسر جهان به اهداف مورد نظر دست یابد .ب ا این حال برخی از
کارشناسان مسائل نظامی معتقد بودند که این ادعا بیشتر بمنظور بازاریابی برای فروش تانک مطرح شده است . ب ا
روشن شدن جزئیات بیشتری از این آزمایشات، توانمندیهای تانک چلنجر 2 بر همه گان آشکار گردید و از آن بعنوان یکی از
بهترین تانکخای رزمی تام برده شد .
جزئیات از این قرار بود :
یک اسکادران مرکب از از دوازده دستگاه تانک چلنجر 2 که خدمه ی آنها گلچینی از بهترین و با تجربه ترین پرسنل
را با موفقیت به اتمام ATDU ارتش انگلیس بودند، موفق شدند ت ا آزمایشات زرهی تکمیلی واحدها موسوم به
برساند.این اسکادران با پوشش دادن 5040 کیاومتر طی 84 نبرد شبیه سازی شده و شلیک 2856 گلوله از انواع
مختلف مهمات 120 میللیمتری و 84000 گلوله ی کالیبر 7?62 میلیمتری مسلسل کار خود را به اتمام رساند . هر روز
نبرد شبیه سازیس شده 33 کیلومتر پیشروی در زمینهای ناهموار، 27 کیلومتر حرکت در س طوح جاده ای و شلیک 34
گلوله ی توپ 120 میلیمتری و 1000 گلوله مسلسل موازی با توپ اصلی را شامل میشد .
این آزمایشات اعتبار از دست رفته ی تانک چلنجر را به آن بازگرداند ولی با این حال در بازار فروش جهانی توفیق
چندانی نصیب تانک نشد.علیرغم آزمایش تانک توسط کش ورهای قطر ، عربستان سعودی و یونان هیچکدام از انی
کشورها تمایلی به خرید تانک چلنجر 2 از خود نشان ندادند. علت این امر رقابت فشرده در بازار جهانی و حضور رقبای
سرسختی همچون سری تانکهای ابرامز ، لئوپارد 2 ولکلرک بود. بدین ترتیب عمان به عنوان تنها مشتری خارجی تانک
چلنجر 2 باقی ماند و آخرین سری از سفارشات عمان در سال 2001 میلادی به ارتش آن کشور تحویل داده شد .
بدنه تانک چلنجر 2 از سه بخش تشکیل شده است: اتاقک راننده که در جلوی بدنه قرار دارد، بخش فرماندهی و
کنترل که در برجک قرار گرفته و بخش موتور که در انتهای بدنه قرار دارد .بدنه و قطعات موتوری تانک چلنجر 1 در تانک
چلنجر 2 نیز مورد استفاده قرار گرفته است که علت آن کارایی بالای آنها بوده اما برجک تانک کاملاٌ از طراحی تازه ای
بهره می برد و با تانک قبلی تفاوت دارد .برجک تانک به زره چابهام نسل دوم مجهز شده است . این زره از س اختار
محرمانه ای مرکب از لایه های سرامیک مخلوط در داخل زره فولادی تشکیل شده است و به آن زره ساندویچی نیز گفته
و مهمات (ATGM) می شود.این زره جدید به شدت مقاوم است و در مقابل سلاحهای هدایت شونده ی ضد تانک
که به خرجهای شکلدار مجهزن د، از تانک مخوبی محافظت مینماید .علاوه بر تانک (HEAT) انفجاری شدید ضد تانک
چلنجر، در تانک ابرامز ایالات متحده نیز ازفناوری این نوع زره استفاده شده است .برجک تانک توسط یک سیستم
گرداننده الکتریکی حرکت میکند و در آن از سیستم الکترو هیدرولیکی استفاده نشده است .
تانک چهار نفر خدمه دادر که عبارتند از:فرمانده، راننده، توپچی، و گلوله گذار .علت استفاده از چهار نفر،بالا بردن
قابلیتهای رزمی و توان درگیری بیست و چهار ساعته تانک بوده است زیرا در اینگونه ماموریتهای سنگین تعداد نفرات
از سه خدمه استفاده می کنند که این امر T- تاثیر گذار خواهد بود (لازم به ذکر است که تانکهایی همچون لکرک یا 72
موجب افزایش خستگی روحی و جسمی نفرات در ماموریتهای طولانی خوهد شد .(اتاقک راننده به یک پریسکوچ غیر
مجهز اشت. این پریسکوچ از یک سیستم تقویت کننده تصاویر بهره میبرد در نتیجه حرکت در شب برای (PDP) فعال
راننده امکان پذیر شده است. در نتیجه استفاده از این سیستم ها تانک میتواند در شب با سرعتی معدل سرعت روز
خود حرکت کند و از وسایل روشنایی خارجی نیز استفاده ننماید .
جایگاه فرمانده ی تانک که در سمت راست برجک واقع شده به هشت عدد پریسکوپ با قابلیت پوشش 260 درجه
ای مجهز است. در زیر هر پریسکوچ کلید قرمز رنگی تعبیه شده است که در صورت فشار دادن آن برجک به سرعت ب ا
پریسکوپ هم سو خواهد شد .فرمانده تانک به یک هدف یاب متعادل با میدان دید وسیع به نام
مجهز می باشد یک مسافت یاب لیزری نیز در آن تعبیه شده است.این هدفیاب قادر است تا دامنه + 35 الی VS580-10
35 درجه عمودی را پوشش دهد. کار طراحی و ساخت این هدف یاب را شرکت ساژم بر عهده داشته است .جایگاه -
توپچی که در جلوی فرمانده قرار دارد به یک سیستم تصویر ساز حرارتی مجهز است که شرکت تیلز اپتروسیس سازنده
استفاده مینماید امکان دید در شب را برای توپچی فراهم کرده UKTICM ای آن است. این سیستم که از حسگر 2
است. تصویر حرارتی با بزرگنمایی 4 الی 11?5 برابر در هدفیاب ها و نیز نمایشگرهای دیجیتالی فرمانده و توپچی تانک
قابل رویت است .
توپچی تانک به یک هدفیاب اصلی متعادل مجهز است که از یک مجرای نشانه روی بصری، یک مسافت یاب لیزری
چهار هرتزی با دقتی در حدود 5 متر و بردی بین 200 الی 10000 مترو همچنین یک صفحه نمایش تشکیل شده
است.کار طراحی این هدفیاب نیز توسط شرکت تلیز اپتروسیس انجام شده است.علاوه بر هدفیاب اصلی، تانک به یک
هدفیاب فرعی نیز مجهز است که بصورت موازی با توپ نصب شده است تا در صورت نیاز توسط توپچی مورد استفاده
قرار گیرد.خدمه گلوله گذار نیز به یک پریسکوپ روزانه مجهز است و در صورت نیاز می تواند از آن استفاده نماید .
تانک چلنجر 2 به یک سیستم کنترل آتش دیجیتالی ساخت شرکت جنرال داینامیکس کاناد ا(سابقا شرکت کامپیوتیگ
دیوایسس) مجهز است.این سیستم از یک کامپیوتر تشکیل شده که بصورت خودکار محاسبات مربوط به فرآیند شلیک را
انجام می دهد.سیستم کنترل آتش تانک قادر است تا شش هدف متفاوت را بصورت یکجا ردیابی کند . تانک های
مجهز شده اند که شرکت جنرال (PBISA) چلنجر 2 ارتش انگلستان به یک سیستم کاربردی اطلاعات میدان نبرد
داینامیکس انگلستان کار طراحی آنرا بر عهده داشته است.این سیستم برای جمع آوری از دیگر تانک ها به منظور
هماهنگی بیشتر و گرفتن دستورات لازم از ستاد فرماندهی مرکزی بکار میرود .اطلاعات این سیستم پس از پردازش
کامپیوتری در نمایشگرهای فرمانده و راننده تانک به نمایش در می آید تا آخرین اطلاعات صحنه نبرد و آرایش نیروهای
خودی یا دشمن را در اختیار آنها قرار دهد . همچنین برای تانکهای ارتش انگلستان یک سیستم تاکتیکی ارتباطات
دیجیتالی به نام بومن (کماندار) در نظر گرفته شده که علاوه بر امکانپذیر کردن ارتباطات امن، به طور خودکار موقعیت
جغرافیایی تانک را نیز نمایش می دهد تانکهای چلنجر 2 ارتش انگلستان که در عراق خدمت می کنند در سال 2006 به
این سیستم مجهز شدند .
سلاح اصلی تانک چلنجر 2 را یک توپ 120 میلیمتری خاندار بنام ال- 30 تشکیل میدهد که از فولاد تصفیه شده
ساخته شده است. این نوع فولاد جزو مرغوبترین انواع فولاد در جهان بحساب می آید و استحکام بسیار بالایی ESR
دارد.این توپ به یک روکش عایق حرارت، یک سیستم مرجع نصب شده در دهانه لوله و همچنین یک سیستم تخلیه
کننده دود مجهز است .
سطح داخلی توپ ال - 30 با
روکشی از فلز کروم پوشیده شده تا
ساختاری محکمتر و سطحی نرم تر
به آن ببخشد .این روکش باعث می
شود تا گلوله سایش کمتری با سطح
لوله داشته باشد، دقت بیشتری پیدا
کند، سرعت آن افرایش یابد و در
نتیجه قدرت نفوذ آن بالاتر برود .توپ
- ال- 30 دارای زاو یه حرکت عمودی 10
الی 20 + درجه است و از آنجا که برجک تانک قابلیت حرکت 360 درجه ای دارد، توپنیز دارای زاویه گردش 360 درجه ای
است و از یک سیستم کنترل و تثبیت کننده برقی استفاده مینماید.این توپ تفریباٌ ب ا تمامی مهمات های فعلی 120
مجهز به میله ی نفوذ کننده از جنس APFSDS-T میلیمتری سازگار می باشد و می تواند گلوله های ثاقب ضد زره
اورانیوم ضعیف شده ، گلوله های دودزا و انواع دیگری از گلوله های دیگری از جنس اورانیوم ضعیف شده نیز شلیک
که جزو مهمات اصلی تانک بحساب می آین د.در سال 2004 (CHARM-3) و چارم- 3 (CHARM-1) نماید از جمله چارم- 1
میلادی بخش سیستمهای زمینی شرکت بی ای ایی سیستمز طبق قراردادی متعهد شد تا تانکهای چلنجر 2 ارتش
انگلیس را به یک توپ 120 میلیمتری بدون خان مجهز کند.دین ترتیب تانکهای چلنجر 2 ارتش انگلستان به توپ بسیار
معروف و پر قدرت ال- 55 ساخت شرکت راین متال آلمان مجهز شدند.این توپ که یکی از بهترین و قابل اعتماد ترین
سلاحهای جهان بشمار می آید تاکنون بر روی سری تانکهای ابرامز ایالات متحده و ائوپارد 2آ 6 آلمان نصب گردیده است .
این توپ قدرتمند از ژانویه سال 2006 تاکنون مضغول گذراندن مراحل آزمایشی بر روی تانک چلنجر 2 می باشد .
کالیبر 7?62 بر روی GPMGL37A علاوه بر توپ اصلی تانک به یک مسلسل کالیبر 7?62 موازی با توپ و یک مسلسل
می باشد CV برجک برای دفاع هوایی مجهز میباشد .موتور تانک یک موتور دیزلی دوازده سیلندر پرکینز کاترپیلار با نام 12
مجهز TN که 1200 اسب توان تولید میکند. همچنین تانک چلنجر 2 به یک سیستم تعوض دنده ی اتوماتیک به نام 54
است که شش دنده ی جلو و دو دنده ی عقب دارد .حداکثر سرعت جاده این تانک 59 کیلومتر بر ساعت و حداکثر
سرعت آن در مناطق ناهموار 40 کیلومتر بر ساعت است.برد عملیاتی تانک نیز 450 کیلومتر در حالت معمول و 250
کیلومتر در مناطق ناهموار میباشد . لازم به ذکر است که مدل صادراتی تانک چلنجر 2 به یک موتور دیزلی جدید به نام
مجهز شده است که به آن قدرتی معادل 1500 اسب میدهد. حجم کم این موتور باعث میشود که فضای MTUMT883
بیشتری برای دخیره سوخت بوجود بیاید که این امر باعث افزایش برد عملیاتی تانک تا شعاع 550 کیلومتری شده
است .
تانک چلنجر 2 به یک سیستم حفاظتی شیمیایی- میکروبی-هسته ای (ش م ه) مجهز است که از خدمه تانک در
برابر عوامل غیر متعارف حفاظت می کند .سیستمهای الکترونیکی تانک نیز در برابر امواج الکترومغناطیس ناشی از
انفجارات هسته ای مقاوم هستند. این خصوصیات باعث شده است ت ا تانک برای نبردهای غیر متعارف نیز آمادگی
داشته باشد.قابل ذکر است که تانک چلنجر 2 یکی از معدود تانکهایی است که از فناوری پننهانکاری استفاده مینماید .
شکل خاص بدنه و برجک باعث گردیده تا اثر راداری تانک به حداقل برسد .
علیرغم عدم شهرت زیاد تانک چلنجر این تانک واقعاٌ یکی از بهترین تانکهای امروز جهان است.زره مستحکم، قدرت آتش
خوب ، قابلیت تحرک مناسب و ایمنی بالا از تانک چلنجر 2 تانکی مناسب و قابل اطمینان ساخته است ک ه توانمدندی
هایش را در عرصه نبرد و نه روی کاغذ به اثبات میرساند .

مشخصات:
قابلیت دید در شب : دارد
قابلیت شلیک در حین حرکت : دارد
سیستم استتار : بهمراه دو سری پنج تایی نارجک
دودزا، تخلیه کننده دود از اگزوز ال- 8
خدمه : 4 نفر
ارتفاع تانک از سطح زمین : 2،5 متر
عرض تانک : 3،5 متر
طول بدنه تانک : 8،3 متر
ظرفیت گلوله توپ : 50 گلوله از انواع مختلف
حداکثر سرعت : 59 کیلومتر بر ساعت : جاده ای -
40 کیلو متر بر ساعت : غیر جاده ای -
جنگ افزار های موجود روی تانک : یک توپ 120
میلیمتری + یک مسلسل 7،62 میل یمتری موازی
با توپ + یک مسلسل با کالیبر 7،62 نصب شده
روی برجک
حداکثر برد عملیاتی : 250 الی 450 کیلومتر
دیزلی با 1200 اسب بخار قدرت : CV موتور 12
ظرفیت گلوله مسلسل : 4000 گلوله
جرم کلی تانک : 62500 کیلو گرم